From Lama Zopa - Sống Hạnh Phúc (Phần 1)

Lama Zopa Rinpoche

Lòng từ là một viên ngọc ước ban cho chúng ta mọi mong nguyện tối hậu

Khi chúng ta cảm thấy yêu thương một con người hay một con vật – bất kỳ sinh linh nào – chúng ta mong cầu sinh linh đó thoát khỏi khổ đau. Khi lòng từ trong chúng ta trở nên mạnh mẽ, ta không chỉ đơn giản mong cầu điều đó xảy ra mà sẽ bắt tay hành động. Chính chúng ta sẽ nhận trách nhiệm giải thoát cho sinh linh đó khỏi khổ đau.

Bằng cách này, mỗi người hoàn toàn nhận trách nhiệm tác động trở lại với khổ đau của mọi chúng sinh và  mang đến hạnh phúc cho họ. Điều này vốn dĩ nằm trong khả năng của chúng ta. Mỗi chúng ta đều mang trách nhiệm phổ quát đó.

Trong mọi tương tác xã hội, hãy luôn từ bi, luôn quan tâm. Lòng từ bi là điều đầu tiên phải ghi nhớ và điều đầu tiên phải thực hành.

Chú tâm đến hành vi của bạn đối với tha nhân. Có thể bạn không thường xuyên trải lòng bi đến toàn bộ tất cả chúng sinh, nhưng chắc chắn bạn luôn có một chút lòng trắc ẩn. Hãy hoan hỉ về điều ấy.

Hãy thực hành lòng từ bi ngay cả khi không ai thực hành nó.

Yêu thương kẻ thù

Không có mối nguy hại nào cho mình mà lại không đến từ chính tâm của mình.

Làm sao để trải rộng lòng từ đến cả những người hận thù ta?

Trước  tiên, phải thấy rằng người đó hoàn toàn bị che phủ bởi vô minh, thù hận và tâm sân si bất toại nguyện. Điều quan trọng là phải nhớ ngay rằng người đó đã không còn tự do nữa mà bị cương tỏa và chế ngự bởi các vọng tưởng. Người hận thù bạn chắc chắn không chỉ bị mê mờ bởi một mà bởi nhiều vọng tưởng.

Thay vì đánh đồng người đó với sân hận của họ, nghĩ rằng họ cũng chính là cơn giận của họ, ta phải thấy rằng con người đó và sân hận đó là hai thứ tách biệt. Ngay cả nếu người đó có mê lầm rằng họ chính là cơn giận của họ, thì đó cũng là sai lầm. Cho rằng người đó và tâm sân hận của người đó là một, thay vì cho rằng người đó đang bị hành hạ khổ sở bởi chính lòng sân hận, chỉ làm ta thêm buồn khổ. Thay vào đó, nếu nghĩ rằng sân hận và người khởi tâm sân hận là hai thứ tách biệt, và trên thực tế đúng là như vậy, thì tâm ta sẽ phát khởi chút lòng bi.

Ngay cả khi người hận thù ta có cảm giác sung sướng với thù hận của họ, thì cảm giác sung sướng đó cũng chỉ là đau khổ tột cùng trá hình trong sự sung sướng mà thôi. Người hận thù ta có thể xem sân hận đó là “vui sướng”, nhưng thật ra đó chỉ là đau khổ. Vấn đề là họ có nhận biết  được điều đó không thôi. Đây là lý do thứ hai vì sao người sân hận chúng ta chính là đối tượng của lòng từ bi.

Lý do thứ ba là người đó, giống như bạn, cũng nếm trải “những khổ đau của khổ đau”, tức là tái sinh, già yếu, bệnh tật và cái chết, phải đối diện với những điều họ không mong muốn, chia li với những người họ yêu thương, và vô số các vấn đề rắc rối khác của cuộc đời. Đau khổ thay!

Trên cả những nghịch cảnh đó, từ những mê mờ vọng tưởng, người hận thù còn tạo ra những nghiệp quả sẽ phải hứng chịu – lại tiếp tục tái sinh vào những cảnh giới đọa đày.

Còn chúng ta, nếu không thực hành nhẫn nhục để đối trị sân hận, không tu bồi lòng từ bi dành cho sinh linh đau khổ thù hận đó, mà ngược lại quay sang trả hận với người hận mình, chấp bám vào cơn giận, ta đã  đẩy con người đau khổ đó vào những nghiệp quả còn nguy hại hơn. Chúng ta đang quẳng người đó vào vực thẳm với những đau đớn cùng cực của những cõi giới thấp hơn.

Khi nghĩ về những điều ấy, không có chọn lựa nào cả: chúng ta phải trải rộng lòng bi cho mọi chúng sinh – ngay cả cho những người được xem là kẻ thù của ta....


Chân Như Việt dịch